Nederland lijkt in de brand te staan sinds de Raad van State de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) afkeurde. De vergunningverlening voor vele tienduizenden activiteiten, waarbij stikstof een rol kan spelen, is vrijwel stilgelegd.Het bedrijfsleven is terecht in rep en roer. Hoe lossen we dat op?
In mijn vorige werkkring heb ik veel te maken gehad met Natura 2000 en stikstof. Daarom volg ik de stikstofcrisis met veel belangstelling. Het is een ingewikkeld dossier, waarbij alles op een hoop wordt gegooid. Fossiele stikstof uit verbrandingsmotoren, zoals NOx, is niet te vergelijken met natuurlijke stikstof, zoals ammoniak in de landbouw. We weten nog weinig van de invloed van stikstof op stikstofgevoelige planten, vooral in combinatie met andere invloeden. Politieke wensen worden ten onrechte vertaald in onhaalbare korte termijn oplossingen. Terecht dat de sector zegt: Het is genoeg.
Vanaf 2004 heeft het Ministerie van LNV de richtlijnen voor de Natura 2000 gebieden vanuit Brussel omgezet in de Nederlandse wetgeving. Voor mij was toen al duidelijk dat de betrokken Ministeries, terreinbeheerders en vooral ook de politiek bijzonder ambitieus waren in het ontwikkelen van Natura 2000 beleid, gebaseerd op drijfzand en onhaalbare natuurdoelen. We willen als Nederland weer het beste jongetje van de klas zijn. Daarmee hebben de beleidmakers en de politiek het stikstofprobleem zelf gecreëerd.
Onrealistisch omdat we in ons kleine landje nu eenmaal veel economische activiteiten hebben. Qua oppervlakte staan we wereldwijd op nummer 133. In aantal inwoners met ruim 17 miljoen op plaats 66. En met een nationaal inkomen van 800 miljard zijn we de zeventiende economie ter wereld en met de export zitten in de top vijf. Met de aanmeldingsprocedure van de natuurgebieden voor Brussel konden we rekening houden met de bestaande economische activiteiten. Dat is maar in heel beperkte mate gebeurd. Natuurlijk moet er balans zijn tussen economie en natuur. Maar vrijwel de gehele natuurlijke omgeving in Nederland is kunstmatig, door ons zelf gemaakt.
Drijfzand omdat de onderliggende getallen voor een groot deel gebaseerd zijn op modellen. Bij de afgeschoten PAS-wetgeving was de drempelwaarde voor de hoeveelheid toegestane stikstof 0,05 mol per ha/jr. Dat is extreem laag. Ter vergelijking; eenmalig een hond uitlaten in een natuurgebied is 0,24 mol. En de dagelijkse mestproductie van één gans is bij een deze drempelwaarde goed voor 14 ha grasland. Waarom stellen we dan zo’n extreem lage norm vast terwijl de uitstoot van de natuurlijke activiteiten al vele malen hoger zijn?Er werden maar liefst 162 gebieden aangewezen in Nederland als Natura 2000 gebied. Er kwamen vervolgens op de aanmeldingslijst voor Brussel zeldzame planten en specifieke soorten voor die er soms niet eens voorkwamen of in zeer beperkte mate.
Oplossingen voor dit dossier zijn er genoeg. De stikstofcrisis is vooral een politiek probleem. We moeten weer met beide benen op de grond gaan staan. Wat is realistisch en haalbaar in de Natura 2000 gebieden in Nederland met alle economische en maatschappelijke activiteiten? Heel veel winst is te behalen met innovaties in techniek en systemen. Daarvoor moeten we echt de tijd nemen. Wat we in een generatie hebben opgebouwd kunnen we niet in een paar weken veranderen. Het allerbelangrijkste is dat stikstof een vraagstuk van iedereen in Nederland is en dat de oplossingen gezocht moeten worden in alle sectoren.
Tijdens de bedrijfsbezoeken van de Agribusinessclub zien we regelmatig mooie innovaties in de praktijk waarbij forse reductie van stikstof mogelijk is. Bent u nieuwsgierig geworden en wilt u meer weten of geheel vrijblijvend een bijeenkomst bijwonen? Neem contact op met het secretariaat via 0228-322524 of kijk op de website www.agribusinessclub.nl
Evert Lassche
Voorzitter Agribusinessclub NHN
Twitter@EvertLassche
